Çocuklarda ayrılık kaygısı, hemen her çocukta görülen yaygın bir durumdur. Çocukların duygusal gelişiminin normal bir evresi olup arkadaşından ya da ailesinden ayrılırken yaşarlar. Bu durum, çocuklar sosyalleşip iletişim yeteneği güçlendikçe azalarak son bulur.
Ayrılık Kaygısının Belirtileri Nelerdir?
Yaklaşık 8 aylıkken başlayan bu kaygı, bebeklerde 10 ile 18 ay arası zirveye ulaşır. Genellikle, ikinci yaşın son yarısında kaybolur. Bu dönemin uzunluğu ya da başlama yaşı, belirli durumlara tepki vermelerinden dolayı değişebilir. Ayrılık kaygısı belirtileri davranışsal, fiziksel, duygusal ya da bilişsel olarak sınıflandırılır. Davranışsal olarak;
- Anneden ayrılmayı, yalnız kalmayı, okula gitmeyi ya da yalnız uyumayı istememe,
- Kabuslar görme,
- Uyku sorunu,
- Konsantre olamama,
- Anneye yapışık yaşama,
- Arkadaşlarından kaçınma.
Fiziksel olarak;
- Karın veya baş ağrısı,
- Kas ağrıları,
- Kas krampları,
- Mide bulantısı,
- Kusma,
- Kısa süreli nefes alma,
- Düzensiz kalp atışları,
- Titreme,
- Terleme,
- Baş dönmesi,
- Bayılma.
Duygusal olarak;
- Yoğun veya sürekli devam eden gelişim düzeyine uygun korku veya endişe,
- Sinirlilik,
- Hırçınlık,
- Huzursuzluk,
- Rahatsızlık,
- Çekingenlik veya utangaçlık.
Bilişsel olarak ise;
- Anneyi bir daha göremeyeceği ya da başına kötü bir şey gelebileceği düşüncesi,
- Kendisinin kaybolacağı veya kaçırılacağı düşüncesi,
- Sürekli olumsuz düşünceye yönelme,
- Olumsuz ihtimalleri abartma eğilimi.
Çocuklarda Ayrılık Kaygısını Azaltmak İçin Ebeveynlere Öneriler Nelerdir?
Ayrılık anksiyetesi, çocuğun evden ya da bağlandığı kişiden ayrılmasıyla ilgili duyduğu endişe olarak tanımlanıyor. Okula gitmekte zorlanır, tek başına uyumak istemeyebilir ya da kendi başlarına hareket etmek kapasiteleri sınırlı olur. Bu kaygı durumunu azaltmak için ebeveynlere öneriler;
- Çocuklarınıza rutin oluşturmanız, tutarlılık ya da güven hissi verir.
- Okula gitme günleri, yatma veya uyanma saatlerini görsellerle destekleyebilirsiniz.
- Duygu ya da davranışlarınızın hazır olması, çocuğunuzu da olumlu ya da olumsuz etkiliyor.
- Çocuğunuzla okul sürecini detaylı bir şekilde konuşarak aşina olmasını sağlayabilirsiniz.
- Farklı odalarda yalnız aktivite yapmasını sağlayarak çocuklarınızı ayrı kalma rutinine alıştırmanız gerekiyor.
- Onların merak ettiği soruları sabırla yanıtlayabilirsiniz.
- Kitaplarla çocukların duygularını eğlenceli bir şekilde anlamasına yardımcı olabilirsiniz.
Ayrılık Kaygısını Meydana Getiren Etkenler Nelerdir?
Ayrılık endişesi, okul çağında sıklıkla görülen bir durumdur. Her ortamda yaşanan bu durum, sabır ya da titizlikle atlatılır. Çocuklarda ayrılık kaygısı tanısı, şiddetine göre ortalama 4 ile 5 yaş arasında konur. Kız ya da erkek çocuklarında eşit olarak görülen bu durumun gelişmesini sağlayan etkenlerden bazıları arasında;
- Bağımlı ebeveyn ilişkisi,
- Aşırı koruyucu anne veya baba,
- Aile veya çocukta fiziksel hastalık,
- Ailede ölüm,
- Aile içi sorunlar,
- Aile üyelerinde ruhsal problemler,
- Çocukta psikolojik sorunlar,
- Yer veya okul değişikliği,
- Kardeş doğumu,
- Travmatik bir yaşantı,
- Okulda zorbalığa uğrama yer alabilir.
Ayrılık Kaygısında Ebeveynlerin Yapabileceği Hatalar Nelerdir?
Ebeveynler, çocuklarının kaygıları ile başa çıkarken hatalı davranışlarda bulunabilir. Bu durum, çocukların farklı davranışlarda bulunmasına sebep olup sürecin zorlu geçmesini sağlıyor. Anne ya da babaların yapabileceği bazı hatalar;
- Çocuklarda güvensizlik yaratıp geri dönmeyeceklerini düşünmelerine ya da anlamalarına neden olabiliyor.
- Çocukları dinlemeyip duygusal ihtiyaçlarını veya isteklerini göz ardı edebilirler.
- Aşırı korumacı davranarak bağımsızlıklarını engelleyebilirler.
- Kaygıyı anlamayıp hafife alabilir veya hislerini ifade etmelerini önleyebilirler.
Ayrılık Kaygısının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Ayrılık kaygısı, çocuklarınızın durumuna göre profesyonel destek alınması gereken bir durumdur. Davranışçı terapi yöntemleri uygulanarak etkili sonuçlar alınabilir. Tedavi yöntemleri;
- Terapist eşliğinde çocuklara düzenlenen Bireysel Terapi,
- Ailesiyle katılabileceği Aile Terapisi,
- Çocukların duygusal sorunlarla başa çıkmasını sağlayan Oyun Terapisi,
- Duygusal sorunların iyileştirilmesini sağlayan EMDR.
Çocuklarda kaygı konusu hakkında, daha geniş bilgi almak veya randevu için bize ulaşabilirsiniz.
“Blog yazıları bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi tavsiye veya tedavi yöntemi olarak değerlendirilmemelidir.”
