Kaygı, korku ve endişe gibi özellikler, bireyleri çevreye karşı uyaran düzenekler olsa da, kontrol dışı yaşandığı zaman hayatı olumsuz etkiler. Ergenlerde kaygı bozukluğu, psikiyatrik bir durum olarak ortaya çıkıp tedavi edilmesi gerekir. Ergen ve çocukların gelişim süreçlerinde yaşadığı kaygı ve korkular, öfke ve gerginlik gibi duygusal tepkiler göstermelerine neden olur. Yaygın olarak görülen bu durum, günlük aktiviteleri engelleyebilir, okul başarısızlığı veya sosyal ilişkilerde zorluklara yol açabilir.
Ergenlik Döneminde Yaşanan Kaygı Bozuklukları Nelerdir?
Kaygı bozukluğu, bireylerin yaş fark etmeksizin yoğun olarak yaşadığı ruhsal bir sorundur. Aşırı endişe, korku veya gerginlik gibi tepkilerin görüldüğü bu durum, uzun sürüp çocukların yaşamlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Erken tedavi edilmediği taktirde sağlıksız ilişkilere, özgüven eksikliğine, uyumsuzluğa ya da okul performansında düşüklüğe neden olabiliyor. Çocuk ya da ergenlerde kaygı bozukluğu çeşitleri arasında;
- Sürekli veya aşırı bir endişe halinin hâkim olduğu Genelleşmiş Anksiyete Bozukluğu,
- Sosyal alanlarda utanma ve yabancılarla iletişim kurmakta zorlanma gibi davranışların sergilendiği Sosyal Fobi,
- Aile üyelerinden veya evden ayrı kalmakla ilgili yoğun endişenin yaşandığı Ayrılma Kaygısı Bozukluğu,
- Akademik değerlendirmelerle ilgili stresin yaşandığı Sınav Kaygısı,
- Çok stresli bir olaydan sonra ortaya çıkan Travma Sonrası Stres Bozukluğu,
- Aileleriyle konuşup yaşıtları ya da çevresindeki diğer insanlarla konuşamayan Seçici Konuşmazlık,
- Fiziksel bir sorun yaşayan kişilerde ortaya çıkan korku çeşidi, Sağlık Sorunlarına Bağlı Kaygı Bozukluğu,
- Ani veya beklenmedik panik atakların görüldüğü Panik Bozukluk yer alır.
Ergenlerde Görülen Kaygı Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Zihinsel, duygusal ve davranışsal sorunlardan biri olan kaygı bozukluğu, 9 ile 17 yaş arasında sıklıkla görülür. Ağırlıklı olarak kız çocuklarında ortaya çıkar. Ergenlik döneminde yaşanan kaygı bozukluğunun belirtileri şöyle;
- Konsantrasyon bozukluğu,
- Uyku problemleri,
- Kâbus görme,
- Öfke nöbetleri yaşama,
- Gergin veya huzursuz olma,
- Sık sık ağlama krizleri,
- Kendini iyi hissetmediğinden şikâyet etme,
- Geçmişteki olaylarla meşgul olma,
- Baş ağrısı, mide bulantısı, çarpıntı veya nefes darlığı gibi fiziksel sorunlardır.
Kaygı Bozukluğu Olan Çocuklara Genel Yaklaşımın Nasıl Olması Gerekir?
Kaygı bozukluğu yaşayan çocuk ve ergenler, aşırı hassas olabiliyor. Yanlış anlama, alınma, küsme veya sinirlenme gibi tepkiler verebiliyor. Genel yaklaşımın kızma, dışlanma ya da cezalandırma üzerine olmaması önemlidir. Yaşadığı korku ve endişenin çocuğun kontrolü dışında gerçekleştiğinin bilinmesi gerekir.
Ergenlerde kaygı bozukluğu, kişiye göre farklı sonuçlar ile ortaya çıkabiliyor. Korkularını dile getirmek konusunda gönülsüz olabilirler. Çocukların kaygı ve korkuları anlayışla karşılanarak diğer kişilerin de yaşadığı anlatılabiliyor. Çocuk rahatlatılarak alanında uzman bir doktora yönlendirilebiliyor.
Ebeveynler Kaygı Bozukluğu Olan Çocuklara Ne Yapar?
Kaygı bozukluğu yaşayan ergenlere ebeveyn desteği, kişilerin hayatını kolaylaştırır. Anne ve babalar, onların kaygılarını dinleyerek mücadele etmelerine yardımcı olur. Ergenlerde kaygı bozukluğu ile mücadele yolunda ebeveynlere öneriler içerisinde;
- İlgi veya anlayış göstermek,
- Destekleyici olup kontrol etmemek,
- Çocuğunuzun başa çıkma becerilerini geliştirmek,
- Olumlu bir rol model olmak,
- Çocuğunuzla rahatlama teknikleri uygulamak,
- Profesyonel kişilerden destek almak,
- Güvenilir kaynaklardan bilgi edinmek gibi birçok madde bulunur.
Kaygı Bozukluğu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Ergenlerde görülen kaygı bozukluğu, hastanın durumuna veya hastalığın seyrine göre tedavi edilebiliyor. Bu psikolojik rahatsızlığın tedavi yöntemleri;
- Psikoterapi: Bilişsel Davranışçı veya EMDR Terapisi uygulamaları ile kişinin olumsuz düşünceleri değiştirilebiliyor. Psikoterapistler aracılığı ile yürütülen bu süreç, ev ödevleri ile desteklenebiliyor.
- Rahatlama Teknikleri: Nefes ya da kas kasma egzersizleri, meditasyon, yoga ve pozitif düşünce ile bireylerin kaygı seviyelerinin azaltılması hedeflenir.
- Rutin Oluşturma: Düzenli aktiviteler ile ergenlerin stresleri azaltılabiliyor. Sevdikleri etkinlikleri yapmaya teşvik edilebilirler.
- Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli uyku, egzersiz ve beslenme ile zihinsel ve fiziksel sağlık desteklenir.
- İlaç: Psikiyatristlerin bazı durumlarda ilaç tedavisine başlaması gerekebiliyor.
Ergenlerde kaygı bozukluğu hakkında, daha geniş bilgi almak veya randevu için bize ulaşabilirsiniz.
“Blog yazıları bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi tavsiye veya tedavi yöntemi olarak değerlendirilmemelidir.”
